Pierwszym krokiem w każdej zmianie jest przyjęcie odpowiedzialności za własne życie

Psychoterapia to forma leczenia oparta na rozmowie i relacji terapeutycznej, której celem jest poprawa zdrowia psychicznego, funkcjonowania emocjonalnego i jakości życia pacjenta. Polega na stosowaniu różnych metod i technik psychologicznych, dostosowanych do potrzeb danej osoby.
Psychoterapia może pomóc w radzeniu sobie z lękiem, depresją, stresem, traumą, zaburzeniami osobowości, problemami w relacjach oraz wieloma innymi trudnościami psychicznymi.
Istnieje wiele nurtów psychoterapeutycznych, m.in.:

• Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) – koncentruje się na zmianie myślenia i zachowań.
• Psychoterapia psychodynamiczna – bada nieświadome mechanizmy i doświadczenia z przeszłości.
• Psychoterapia humanistyczna – kładzie nacisk na rozwój osobisty i samorealizację.
  Psychoterapia systemowa – analizuje pacjenta w kontekście jego relacji (np. rodzinnych).

Proces psychoterapeutyczny może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od problemu i wybranego podejścia. Ważnym elementem terapii jest zaufanie między pacjentem a terapeutą.

Psychoterapia może przynieść wiele korzyści, zarówno psychicznych, jak i fizycznych. Oto najważniejsze z nich:

Korzyści emocjonalne i psychiczne:

1. Lepsze radzenie sobie ze stresem – terapia pomaga zidentyfikować źródła stresu i uczyć skutecznych strategii radzenia sobie
2. Zmniejszenie lęku i depresji – terapia pomaga zrozumieć i przepracować mechanizmy prowadzące do tych zaburzeń.
3. Większa samoświadomość – dzięki rozmowom z terapeutą można lepiej poznać swoje emocje, potrzeby i schematy myślowe.
4. Poprawa samooceny – terapia pomaga zmieniać negatywne przekonania na temat siebie i wzmacniać poczucie własnej wartości.
5. Lepsza kontrola emocji – rozwijanie umiejętności rozpoznawania i regulowania swoich emocji.

Korzyści w relacjach interpersonalnych:

1. Poprawa komunikacji – terapia uczy, jak wyrażać swoje potrzeby i emocje w sposób asertywny.
2. Lepsze relacje z innymi – większa samoświadomość i lepsza regulacja emocji wpływają pozytywnie na relacje z partnerem, rodziną czy przyjaciółmi.
3. Rozwiązywanie konfliktów – terapia pomaga w nauce efektywnego rozwiązywania sporów i unikania destrukcyjnych wzorców w relacjach.

Korzyści w codziennym funkcjonowaniu:

1. Zwiększona motywacja i produktywność – przepracowanie wewnętrznych blokad może poprawić skuteczność w pracy i życiu codziennym.
2. Lepsza zdolność podejmowania decyzji – terapia pomaga lepiej rozumieć własne potrzeby i priorytety, co prowadzi do bardziej świadomych wyborów.
3. Zmiana negatywnych wzorców zachowań – terapia może pomóc w eliminacji szkodliwych nawyków i rozwijaniu zdrowszych strategii radzenia sobie.

Korzyści zdrowotne:

1. Redukcja objawów psychosomatycznych – wiele problemów psychicznych (np. stres, lęk) może prowadzić do objawów fizycznych, takich jak bóle głowy, bezsenność czy problemy trawienne; terapia może pomóc je zredukować.
2. Lepsza jakość snu – praca nad stresem i lękiem często prowadzi do poprawy jakości snu.
3. Zmniejszenie ryzyka chorób przewlekłych – długotrwały stres i nierozwiązane problemy emocjonalne mogą negatywnie wpływać na zdrowie fizyczne (np. układ krążenia).

Psychoterapia to inwestycja w zdrowie psychiczne, która może przynieść długoterminowe korzyści we wszystkich aspektach życia.

Rodzaje wsparcia:

• psychoterapia indywidualna: dzieci,  młodzieży i dorosłych
• psychoterapia par
• psychoterapia uzależnień i współuzależnienia (w tym uzależnienia behawioralne), DDA, DDD
• konsultacje seksuologiczne
• psychosomatyka
• psychonkologia

Metody :

• dialog motywujący
• psychoterapia integracyjna
• terapia skoncentrowana na rozwiązaniach
• program kids skills
• racjonalna terapia zachowań
• terapia poznawczo-behawioralna
• act
• bajkoterapia
• trening autogenny
• program ograniczania picia
• genogram

Pierwsza wizyta u psychoterapeuty zazwyczaj ma charakter konsultacyjny i służy określeniu Twoich potrzeb oraz celów terapii.

Oto, czego możesz się spodziewać:

1. Powitanie i wprowadzenie

Terapeuta zazwyczaj zaczyna od przedstawienia się, wyjaśnienia zasad terapii i omówienia kwestii formalnych, takich jak:

• Zasady poufności – wszystko, co mówisz, pozostaje między Tobą a terapeutą (z pewnymi wyjątkami, np. zagrożenie życia).
• Czas trwania sesji – zwykle trwa 50-60 minut.
• Częstotliwość spotkań – terapeuta może zaproponować cotygodniowe lub rzadsze wizyty, w zależności od Twojej sytuacji.

2. Omówienie powodów wizyty

Terapeuta zapyta Cię, co skłoniło Cię do rozpoczęcia terapii. Możesz opowiedzieć o swoich problemach, trudnościach emocjonalnych lub celach, jakie chcesz osiągnąć. Nie musisz od razu mówić wszystkiego – terapeuta pomoże Ci uporządkować myśli.

3. Historia osobista i zdrowotna

Aby lepiej Cię zrozumieć, terapeuta może zapytać o:

• Twoje obecne samopoczucie i objawy (np. lęk, depresja, stres),
• Dotychczasowe doświadczenia życiowe i ważne wydarzenia,
• Relacje z bliskimi,
• Przebyte leczenie psychologiczne lub psychiatryczne,
• Styl życia, pracę, zainteresowania, sposób radzenia sobie ze stresem.

4. Ustalanie celów terapii

Niektóre osoby przychodzą z jasno określonym celem (np. radzenie sobie z lękiem), inne dopiero go odkrywają w trakcie rozmowy. Terapeuta może pomóc Ci sprecyzować, nad czym chcesz pracować.

5. Omówienie metod pracy

Terapeuta może wyjaśnić, jaką metodą pracuje (np. terapia poznawczo-behawioralna, psychodynamiczna, systemowa) i czego możesz się spodziewać w kolejnych sesjach.

6. Zakończenie wizyty i decyzja o dalszej terapii

Pod koniec spotkania terapeuta może podsumować rozmowę, omówić wstępne wnioski i zaproponować dalsze kroki. Możesz podjąć decyzję, czy chcesz kontynuować terapię z tym specjalistą, czy może wolisz poszukać innej formy pomocy.

Nie musisz się specjalnie przygotowywać – najważniejsze, abyś czuł/a się swobodnie. Możesz przynieść notatki, jeśli obawiasz się, że zapomnisz o czymś ważnym. Jeśli odczuwasz stres przed pierwszą wizytą, to całkowicie normalne – terapeuta jest po to, by Ci pomóc.

Standardowa sesja terapeutyczna trwa zazwyczaj 50–60 minut, choć czas ten może się różnić w zależności od nurtu terapii i potrzeb pacjenta.

Oto przykładowe długości sesji w różnych podejściach:

• Terapia indywidualna – najczęściej 50 minut.
• Terapia par i małżeńska – często 60–90 minut, aby obie osoby miały czas na wyrażenie swoich myśli.
• Terapia grupowa – może trwać 90–120 minut, w zależności od liczby uczestników.
• Terapia dzieci i młodzieży – zazwyczaj 45–50 minut, czasem krócej w przypadku młodszych dzieci.

Niektóre nurty terapii (np. psychoterapia psychoanalityczna) mogą zakładać krótsze sesje (np. 45 minut), ale częstsze spotkania (np. 2–3 razy w tygodniu).

Czas trwania sesji jest tak dobrany, by był efektywny, ale nie przeciążający dla pacjenta. Jeśli potrzebujesz więcej czasu na rozmowę, możesz ustalić to indywidualnie z terapeutą.

Częstotliwość sesji terapeutycznych zależy od kilku czynników, takich jak nurt terapii, potrzeby pacjenta i rodzaj problemu.

Najczęstsze modele spotkań:

• Raz w tygodniu – to najczęściej spotykana opcja. Regularność pomaga w utrzymaniu postępów i skutecznej pracy nad problemami.
• Dwa razy w tygodniu – stosowane w intensywniejszych terapiach, np. psychoanalitycznej lub przy głębokich kryzysach emocjonalnych.
• Raz na dwa tygodnie – może być stosowane przy dłuższej terapii lub w przypadku osób, które już osiągnęły pewien poziom stabilizacji.
• Raz w miesiącu – rzadziej spotykane, ale możliwe w końcowych etapach terapii jako forma monitorowania postępów.

Od czego zależy częstotliwość?

• Nasilenie problemu – przy silnym lęku, depresji lub kryzysie terapeuta może zalecić częstsze spotkania.
• Rodzaj terapii – np. terapia poznawczo-behawioralna (CBT) zazwyczaj odbywa się raz w tygodniu, a psychoterapia psychodynamiczna może wymagać częstszych sesji.
• Możliwości czasowe i finansowe pacjenta – niektórzy decydują się na rzadsze spotkania ze względów organizacyjnych.
• Etap terapii – na początku spotkania mogą być częstsze, a pod koniec – rzadsze, gdy pacjent czuje się lepiej i potrzebuje głównie wsparcia.

Najlepiej omówić to z terapeutą na pierwszych sesjach i wspólnie ustalić optymalny harmonogram.

Tak, rozmowy z psychoterapeutą są poufne i objęte tajemnicą zawodową. Oznacza to, że terapeuta nie może ujawniać treści sesji ani informacji o Tobie bez Twojej zgody.

Wyjątki od zasady poufności:

Istnieją jednak sytuacje, w których terapeuta ma obowiązek przerwać poufność:

1. Zagrożenie życia lub zdrowia – jeśli istnieje realne ryzyko, że możesz wyrządzić krzywdę sobie lub komuś innemu.
2. Przestępstwa wobec dzieci – jeśli terapeuta dowie się o przemocy, wykorzystywaniu seksualnym lub zaniedbaniu dziecka, ma obowiązek powiadomić odpowiednie służby.
3. Nakaz sądowy – w niektórych przypadkach sąd może zobowiązać terapeutę do ujawnienia informacji (np. w sprawach karnych).

Poza tymi wyjątkami Twoje rozmowy pozostają całkowicie poufne. Jeśli masz wątpliwości, możesz zapytać terapeutę o szczegóły dotyczące tajemnicy zawodowej na pierwszej sesji.

Tak, psychoterapia jest jak najbardziej odpowiednia dla dzieci i młodzieży. Może pomóc im radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi, społecznymi i rozwojowymi. Terapia dla młodszych pacjentów różni się od terapii dla dorosłych – dostosowuje się do ich wieku, możliwości poznawczych i sposobu wyrażania emocji.

Psychoterapia może być pomocna, gdy dziecko:

• przeżywa silny stres, lęk, smutek lub ma objawy depresji,
• ma trudności w relacjach z rówieśnikami lub rodziną,
• doświadcza problemów z nauką, koncentracją lub nadmierną impulsywnością,
• wykazuje zachowania agresywne lub autoagresywne,
• przeżyło traumatyczne wydarzenie (np. rozwód rodziców, śmierć bliskiej osoby, przemoc),
• ma trudności z samooceną i pewnością siebie,
• wykazuje objawy zaburzeń odżywiania, lęków czy fobii.

Rodzice często są zaangażowani w terapię, szczególnie w przypadku młodszych dzieci. Terapeuta może proponować konsultacje dla rodziców, by wspierać proces terapeutyczny w domu.

Terapia dzieci i młodzieży może pomóc w rozwiązywaniu problemów na wczesnym etapie i zapobiegać ich pogłębianiu w dorosłości. Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym.

• Dzieci młodsze (3–10 lat) – terapia często opiera się na zabawie, rysowaniu i innych aktywnościach, które pomagają dziecku wyrazić emocje.
• Młodzież (11–18 lat) – terapia przypomina bardziej rozmowy znane z terapii dorosłych, ale dostosowane do poziomu emocjonalnego i dojrzałości nastolatka.

To zależy od tego, gdzie i w jaki sposób chcesz rozpocząć psychoterapię:

1. Terapia prywatna

Jeśli decydujesz się na wizytę u prywatnego psychoterapeuty, nie potrzebujesz skierowania. Wystarczy umówić się bezpośrednio z terapeutą.

2. Terapia na NFZ (w Polsce)

Jeśli chcesz skorzystać z psychoterapii w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), skierowanie jest wymagane. Wystawia je zazwyczaj:

• lekarz pierwszego kontaktu,
• psychiatra,
• inny specjalista (np. neurolog).

Po uzyskaniu skierowania należy znaleźć poradnię psychologiczną lub psychiatryczną, która oferuje psychoterapię na NFZ, i zapisać się na wizytę (czas oczekiwania może być długi).

3. Terapia w ramach ubezpieczenia prywatnego

Niektóre pakiety medyczne (np. w Lux Med, Medicover) obejmują psychoterapię. W takim przypadku procedura zależy od konkretnej firmy – czasami wymagane jest skierowanie od lekarza tej samej placówki.

Jeśli chcesz rozpocząć terapię szybko i bez formalności, wybór prywatnego terapeuty jest najszybszą opcją. Jeśli natomiast zależy Ci na terapii refundowanej, warto zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego lub psychiatry.